در سالهای اخیر، دستگاههای پاد سیستم (Pod System) به عنوان جایگزینی مدرن برای سیگارهای سنتی محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. این دستگاهها که اغلب حاوی نیکوتین سالت (Nicotine Salt) هستند، بخاری تولید میکنند که کاربر آن را استنشاق میکند. بسیاری از افراد، از جمله کسانی که دیابت دارند، پاد را گزینهای ایمنتر از سیگار میدانند، زیرا فاقد قطران و مونوکسید کربن موجود در سیگارهای سنتی است. اما سؤال اصلی این است: آیا نیکوتین موجود در پاد برای افراد مبتلا به دیابت مضر است؟
دیابت، به ویژه دیابت نوع ۲، یک بیماری مزمن است که با افزایش سطح قند خون (گلوکز) همراه است و نیاز به مدیریت دقیق دارد. نیکوتین، ماده اصلی اعتیادآور در پاد ماد، میتواند بر متابولیسم گلوکز، حساسیت به انسولین و عوارض مرتبط با دیابت تأثیر بگذارد.

دیابت چیست و نیکوتین چگونه بر قند خون تأثیر میگذارد؟
دیابت به دو نوع اصلی تقسیم میشود: دیابت نوع ۱ و نوع ۲. دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن انسولین تولید نمیکند. دیابت نوع ۲، که حدود ۹۰٪ موارد دیابت را شامل میشود، با مقاومت به انسولین مشخص میشود، یعنی سلولهای بدن به انسولین پاسخ نمیدهند و قند خون بالا میماند. نیکوتین موجود در پاد میتواند این وضعیت را پیچیدهتر کند.
نیکوتین با فعال کردن سیستم عصبی سمپاتیک، هورمونهای استرس مانند کورتیزول و کاتکولامینها (مانند آدرنالین) را افزایش میدهد. این هورمونها باعث آزادسازی گلوکز از کبد میشوند و مقاومت به انسولین را تشدید میکنند. مطالعات نشان دادهاند که حتی یک ساعت پس از مصرف نیکوتین، مقاومت به انسولین افزایش مییابد و افراد دیابتی ممکن است به دوزهای بالاتری از انسولین نیاز پیدا کنند. در پاد سیستمها، نیکوتین سالت به دلیل جذب سریعتر، سطح نیکوتین را در خون به سرعت بالا میبرد، مشابه آنچه در سیگارهای سنتی رخ میدهد. این اثر میتواند برای دیابتیها مشکلساز باشد، زیرا کنترل قند خون را دشوارتر میکند.
خطرات نیکوتین در پاد برای افراد دیابتی
نیکوتین موجود در پاد میتواند چندین خطر برای افراد مبتلا به دیابت ایجاد کند:
افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲: تحقیقات نشان دادهاند که مصرفکنندگان سیگار سنتی ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. برای کاربران پاد، این خطر کمتر است اما همچنان قابل توجه است، به طوری که احتمال پیشدیابت (وضعیتی که میتواند به دیابت نوع ۲ منجر شود) در ویپرها ۱۵ تا ۲۲ درصد افزایش مییابد. مطالعهای در NHANES نشان داد که کاربران پاد دو برابر بیشتر در معرض مقاومت به انسولین هستند.
اختلال در کنترل قند خون: نیکوتین میتواند سطح HbA1c (شاخص میانگین قند خون در سه ماه) را افزایش دهد، که نشانهای از کنترل ضعیف دیابت است. برای دیابتیها، این موضوع میتواند منجر به نوسانات قند خون شود. همچنین، اگر بلافاصله قبل از آزمایش قند خون از پاد استفاده کنید، نتایج ممکن است به طور کاذب بالا نشان داده شوند.
عوارض قلبی-عروقی: افراد مبتلا به دیابت از قبل در معرض خطر بالای بیماریهای قلبی هستند. نیکوتین با تنگ کردن عروق خونی و افزایش فشار خون، خطر سکته مغزی و حمله قلبی را در این افراد تا دو برابر افزایش میدهد. این اثر در پاد به دلیل نیکوتین سالت، که به سرعت جذب میشود، همچنان قابل توجه است.
آسیب به پانکراس و کلیهها: نیکوتین میتواند ترشح انسولین از پانکراس را کاهش دهد و فشار بیشتری بر کلیهها وارد کند، که در دیابتیها به دلیل عوارض کلیوی شایع، نگرانکننده است.
در مقایسه با سیگار سنتی، پاد ممکن است عوارض ریوی کمتری داشته باشد، اما خطر بیماری EVALI (آسیب ریوی مرتبط با ویپینگ) همچنان وجود دارد. با این حال، نیکوتین موجود در پاد به همان اندازه سیگار میتواند برای دیابتیها مضر باشد. توصیه کاربردی این است که حداقل ۳۰ دقیقه قبل از آزمایش قند خون از پاد استفاده نکنید تا از نتایج نادرست جلوگیری شود.
مطالعات علمی درباره نیکوتین و دیابت
چندین مطالعه علمی اثرات منفی نیکوتین در پاد را برای دیابتیها تأیید کردهاند:
- مطالعهای در کره جنوبی (۲۰۲۴) نشان داد که کاربران انحصاری پاد ۱۵ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند.
- تحقیق دانشگاه جانز هاپکینز (۲۰۲۲) گزارش داد که ویپینگ خطر پیشدیابت را تا ۲۲ درصد افزایش میدهد.
- مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) تأیید کرده است که نیکوتین به طور مستقیم قند خون را افزایش میدهد.
- مطالعهای در ایران نشان داد که نیکوتین موجود در پاد میتواند مقاومت به انسولین را تشدید کند و کنترل دیابت را دشوارتر سازد.
این شواهد علمی به وضوح نشان میدهند که نیکوتین در پاد برای افراد مبتلا به دیابت مضر است و باید با احتیاط استفاده شود یا به طور کامل از آن اجتناب کرد.
جایگزینها و روشهای ترک نیکوتین
برای دیابتیهایی که به دنبال کاهش یا حذف نیکوتین هستند، گزینههای متعددی وجود دارد:
جایگزینهای ایمنتر:
- استفاده از پاد بدون نیکوتین، اگر اعتیاد به نیکوتین ندارید.
- آدامس یا پچ نیکوتین، البته تحت نظر پزشک، زیرا این روشها همچنان نیکوتین وارد بدن میکنند و باید قند خون را دقیقتر کنترل کنید.
روشهای ترک نیکوتین:
- مشاوره و پشتیبانی: استفاده از اپلیکیشنهای ترک سیگار مانند QuitNow یا گروههای حمایتی آنلاین میتواند انگیزه لازم را فراهم کند.
- ورزش منظم: ۳۰ دقیقه پیادهروی روزانه نه تنها به کنترل قند خون کمک میکند، بلکه میل به نیکوتین را کاهش میدهد.
- رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای با فیبر بالا (مانند سبزیجات) و پرهیز از شیرینیجات میتواند نوسانات قند خون را کاهش دهد.
- داروهای کمکی: داروهایی مانند وارنیکلین (Chantix) یا بوپروپیون تحت نظر پزشک میتوانند به ترک کمک کنند.
- حمایت اجتماعی: پیوستن به گروههای تلگرامی یا انجمنهای دیابتیها که تجربه ترک نیکوتین دارند، میتواند حمایت روانی فراهم کند.
ترک نیکوتین فواید زیادی برای دیابتیها دارد. تنها دو هفته پس از ترک، گردش خون بهبود مییابد. پس از یک تا سه ماه، انسولین مؤثرتر عمل میکند و سطح HbA1c کاهش مییابد. بعد از یک سال، خطر بیماریهای قلبی تا ۵۰ درصد کمتر میشود. با این حال، ترک ناگهانی ممکن است به طور موقت قند خون را افزایش دهد، بنابراین بهتر است به صورت تدریجی نیکوتین را کاهش دهید و با پزشک مشورت کنید.

نتیجهگیری
نیکوتین موجود در پاد سیستمها برای افراد مبتلا به دیابت مضر است. این ماده میتواند قند خون را افزایش دهد، مقاومت به انسولین را تشدید کند و خطر عوارض قلبی، کلیوی و متابولیکی را بالا ببرد. اگر دیابت دارید، بهتر است از پاد اجتناب کنید یا از آن تنها به عنوان ابزاری موقت برای ترک سیگار استفاده کنید و به سرعت به سمت استفاده از مایعات بدون نیکوتین حرکت کنید. کنترل منظم قند خون، رژیم غذایی سالم، ورزش و مشاوره با پزشک میتواند به شما کمک کند تا هم دیابت خود را بهتر مدیریت کنید و هم از خطرات نیکوتین در امان بمانید. سلامتی شما ارزش این تلاش را دارد!
مطالعه بیشتر:
بازیافت پاد ماد: چگونه میتوانیم تأثیرات زیستمحیطی را کاهش دهیم؟
اصلیترین دلیل سرفه هنگام استفاده از پاد (راهکارهای پیشگیری)