سیگار الکترونیکی مانند پادماد (Pod Mod) به عنوان جایگزینی برای سیگارهای سنتی محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. پادمادها نوعی از سیگارهای الکترونیکی هستند که با استفاده از کارتریجهای کوچک (پاد) حاوی مایع نیکوتین، پروپیلن گلیکول، گلیسیرین و طعمدهندهها کار میکنند. این دستگاهها با گرم کردن مایع، بخاری تولید میکنند که کاربر آن را استنشاق میکند. طبق گزارشهای سازمانهای بهداشتی، استفاده از پادمادها در میان جوانان و بزرگسالان رو به افزایش است، زیرا اغلب به عنوان روشی ایمنتر برای مصرف نیکوتین تبلیغ میشوند. با این حال، تاثیر این دستگاهها بر سلامت کلی بدن، به ویژه سلامت دندان و دهان، موضوع بحثبرانگیزی است.
سلامت دهان و دندان نه تنها برای زیبایی لبخند مهم است، بلکه با سلامت کلی بدن ارتباط مستقیم دارد. بیماریهای دهان مانند پوسیدگی دندان، التهاب لثه و عفونتهای باکتریایی میتوانند به مشکلات جدیتری مانند بیماریهای قلبی یا دیابت منجر شوند. در این مقاله، بر اساس منابع معتبر مانند انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، سازمان جهانی دندانپزشکی (FDI) و مطالعات منتشرشده در PMC، به بررسی تاثیرات پادماد بر سلامت دندان و دهان میپردازیم. هدف این است که اطلاعات دقیق و متعادل ارائه دهیم: نه بیش از حد منفی، اما بر اساس واقعیتهای علمی.
پادمادها ممکن است برخی مزایا نسبت به سیگار داشته باشند، اما همچنان ریسکهایی برای دهان و دندان ایجاد میکنند. در ادامه، به جزئیات میپردازیم.
پادمادها دستگاههای کوچک و قابل حمل هستند که اغلب شبیه به فلش درایو یا قلم طراحی شدهاند. آنها از یک باتری، یک مخزن مایع (پاد) و یک عنصر گرمایشی تشکیل شدهاند. مایع داخل پاد معمولاً حاوی نیکوتین (در سطوح مختلف)، مواد شیمیایی مانند پروپیلن گلیکول و گلیسیرین گیاهی، و طعمدهندههایی مانند میوه، نعنا یا شیرینی است. وقتی کاربر بخار را استنشاق میکند، این مواد به صورت آئروسل وارد دهان و ریهها میشوند.
بر خلاف سیگارهای سنتی که با سوزاندن تنباکو کار میکنند و هزاران ماده سمی تولید میکنند، پادمادها بدون احتراق عمل میکنند و بنابراین سطوح پایینتری از مواد سرطانزا مانند فرمالدئید یا فلزات سنگین آزاد میکنند. این ویژگی باعث شده برخی کارشناسان آن را به عنوان ابزاری برای کاهش آسیب در افراد سیگاری پیشنهاد کنند. با این حال، سازمانهایی مانند CDC هشدار میدهند که پادمادها کاملاً بیخطر نیستند، به ویژه برای سلامت دهان که مستقیماً در معرض این آئروسل قرار دارد.
هرچند تحقیقات در مورد مزایای پادماد محدود است، برخی مطالعات نشان میدهند که استفاده از آنها میتواند کمتر از سیگارهای سنتی به دهان آسیب بزند. برای مثال، آئروسل پادماد حاوی سطوح پایینتری از سموم است که میتواند باعث کاهش التهاب دهان و لثه نسبت به دود سیگار شود. یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۲۰ نشان داد که کاربران پادماد ممکن است علائم کمتری از بیماریهای لثه مانند خونریزی لثه را تجربه کنند، زیرا نیکوتین در پادمادها خونریزی را سرکوب میکند، هرچند این سرکوب میتواند علائم بیماری را پنهان کند.
علاوه بر این، برخی کاربران گزارش میدهند که پس ازاستفاده از سیگار سنتی به پادماد، بوی بد دهانشان کاهش یافته و رنگ دندانها کمتر تغییر کرده است. این میتواند به دلیل عدم وجود قطران در آئروسل پادماد باشد. با این حال، این مزایا موقتی هستند و نباید به عنوان دلیلی برای شروع استفاده از پادماد در نظر گرفته شوند، زیرا تحقیقات بلندمدت هنوز کامل نیست.
با وجود مزایای احتمالی، پادمادها ریسکهایی برای سلامت دهان ایجاد میکنند. یکی از شایعترین اثرات، خشکی دهان (xerostomia) است. پروپیلن گلیکول در مایع پادماد آب دهان را جذب میکند و باعث کاهش تولید بزاق میشود. بزاق نقش مهمی در محافظت از دندانها دارد؛ بدون آن، باکتریها آسانتر رشد میکنند و خطر پوسیدگی دندان افزایش مییابد.
مطالعات نشان میدهند که استفاده از پاد ماد میتواند التهاب لثه و بیماریهای پریودنتال را تشدید کند. برای مثال، آئروسل پادماد باعث تغییر در میکروبیوم دهان میشود، جایی که باکتریهای مفید کاهش یافته و پاتوژنهایی مانند Porphyromonas و Veillonella افزایش مییابند. این تغییر میتواند به عفونت لثه و حتی از دست دادن دندان منجر شود. یک مطالعه در دانشگاه نیویورک نشان داد که کاربران پادماد میکروبیوم دهانی منحصربهفردی دارند که کمتر سالم است و خطر بیماری لثه را افزایش میدهد.
علاوه بر این، طعمدهندههای شیرین در پادمادها میتوانند باکتریهای مولد پوسیدگی مانند Streptococcus mutans را تقویت کنند، که منجر به حفرههای دندانی میشود. رنگ دندانها نیز ممکن است تغییر کند، هرچند کمتر از سیگار سنتی. در موارد نادر، انفجار دستگاه پادماد میتواند باعث آسیبهای فیزیکی مانند شکستگی دندان یا سوختگی دهان شود.
از نظر سلولی، آئروسل پادماد باعث التهاب، سمیت سلولی و آسیب DNA در سلولهای دهان میشود. سطوح بالای اکسیدانها مانند MDA در بزاق کاربران مشاهده شده که میتواند به بافتهای دهان آسیب بزند. ضایعات مخاطی مانند استوماتیت نیکوتینی یا زبان مودار نیز در کاربران گزارش شده است.
تحقیقات متعددی تاثیر پادماد را بررسی کردهاند. یک بررسی روایی در PMC نشان داد که آئروسل پادماد باعث dysregulation ژنهای مرتبط با سرطان در سلولهای اپیتلیال دهان میشود، هرچند کمتر از سیگار سنتی. مطالعه دیگری در PLOS Global Public Health بر روی ۲۳ مطالعه بالینی نتیجه گرفت که کاربران پادماد پاسخ کمتری به درمان پریودنتال نشان میدهند و سطوح بالاتری از التهاب دارند.
سازمان FDI در برگه اطلاعاتی خود اعلام کرده که تحریک دهان و آسیب پریودنتال شایعترین اثرات هستند. ADA نیز تاکید میکند که گرچه پادمادها ممکن است کمتر مضر باشند، اما همچنان التهاب لثه ایجاد میکنند. یک مطالعه ششماهه در NYU نشان داد که از دست دادن اتصال لثه در کاربران پادماد بیشتر است.
این مطالعات تاکید میکنند که اثرات بلندمدت ناشناخته هستند و نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد، اما دادههای فعلی نشاندهنده ریسکهای واقعی هستند.
پادمادها اغلب به عنوان جایگزین کمضررتر معرفی میشوند. سطوح سموم در آئروسل آنها پایینتر است و اثرات اکسیداتیو مشابه اما کمتر شدید دارد. با این حال، هر دو باعث تغییر میکروبیوم و التهاب میشوند. کاربرانی که از سیگار به پادماد سوئیچ میکنند ممکن است بهبودهایی ببینند، اما شروع استفاده از پادماد برای غیرسیگاریها توصیه نمیشود.
برای کاهش ریسکها، کاربران باید بهداشت دهان را جدی بگیرند: مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و دهانشویه. مراجعه منظم به دندانپزشک ضروری است تا علائم اولیه تشخیص داده شود. اگر سیگاری هستید، پادماد میتواند گام اول برای ترک باشد، اما هدف نهایی ترک کامل نیکوتین است. از طعمدهندههای شیرین اجتناب کنید و آب زیاد بنوشید تا خشکی دهان کاهش یابد. ADA الگوریتم ۵A را برای کمک به ترک پیشنهاد میکند: پرسیدن، مشاوره، ارزیابی، کمک و پیگیری.
سخن پایانی
پادمادها تاثیرات دوگانهای بر سلامت دندان و دهان دارند: ممکن است کمتر از سیگار سنتی مضر باشند، اما همچنان باعث خشکی دهان، التهاب لثه، پوسیدگی و تغییرات میکروبیومی میشوند. بر اساس منابع معتبر، استفاده طولانیمدت ریسکهایی ایجاد میکند که نباید نادیده گرفته شود. بهترین رویکرد، پیشگیری و ترک است تا لبخندی سالم حفظ شود. اگر علائمی مانند خشکی یا التهاب مشاهده کردید، با متخصص مشورت کنید.
بیشتر بخوانید:
قیمت مناسبترین پادماد با کیفیت در ایران کدام است؟
معرفی جدیدترین دستگاههای پاد در سال 2025
Price range: 200.000 تومان through 2.000.000 تومان
Price range: 250.000 تومان through 2.500.000 تومان
Price range: 6.500.000 تومان through 12.000.000 تومان
2.500.000 تومان
1.150.000 تومان
600.000 تومان
